راهکار مهم برای رفع افسردگی بعد از ترک مواد مخدر

 رابطه میان افسردگی و اعتیاد، در بسیاری از موارد کاملا دو طرفه است. در صورت ترک اعتیاد، افسردگی یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی خواهد بود که هر فرد رها یافته از چنگال اعتیاد با آن مواجه می‌شود. لازم به ذکر است که این افسردگی در مواردی می‌تواند سبب بازگشت فرد به اعتیاد شود. از آنجایی که افسردگی یک بیماری روانی به حساب می‌آید، به همین دلیل علایم و نشانه‌های مخصوص به خود را خواهد داشت.

اگر تصور می‌کنید که بعد از ترک اعتیاد خود به مصرف هر نوع ماده مخدری، دیگر شما کاملا از چنگال اعتیاد رهایی یافته‌اید، باید بگوییم که در اشتباه هستید. چون بعد از ترک اعتیاد شما ممکن است به درگیری‌های روزانه‌ای با خود دچار ‌شوید که در صورت شکست، احتمال فراوانی وجود دارد که شما دوباره اعتیاد خود را از سر بگیرید. به‌علاوه یکی دیگر از مهم‌ترین مشکلات و بیماری‌هایی که ممکن است بعد از ترک اعتیاد به مصرف مواد مخدر به سراغ شما بیاید، افسردگی است. درواقع فرد مبتلا به بیماری اعتیاد زمانی که فرآیند سخت و دشوار درمان وابستگی شدید خود به مصرف مواد مخدر را ترک می‌کند، پس از گذشت مدت زمانی علائم گوناگون افسردگی شروع به خودنمایی می‌کنند.

البته لازم به ذکر است که در این میان برخی دیگر از افراد مبتلا به بیماری مزمن اعتیاد به مصرف مواد مخدر، همزمان با افسردگی و شدت گرفتن علايم مربوط به آن ممکن است به بی حوصلگی نیز دچار شوند؛ بنابراین پس از بروز اولین علائم افسردگی بسیار مهم است که فرد با مراجعه به مراکز درمانی سریعا اقدام به درمان این مشکل خود کند. از جمله مواد مخدری که هر فردی ممکن است پس از ترک اعتیاد به مصرف آن، بیماری افسردگی را تجربه کند، ماده مخدر ماری جوانا یا گل است. به‌طور معمول افرادی بسیاری معتقدند که گل ماده مخدری است که برای بدن ما کاملا بی‌خطر است. اما مانند همیشه برخلاف تصور همگان براساس تحقیقات انجام شده، مصرف گل می‌تواند احتمال وقوع مشکلاتی مانند استرس و اضطراب را در بزرگسالان و نوجوانان به میزان قابل توجهی افزایش دهد. همچنین در صورت اعتیاد طولانی مدت به مصرف گل، شرایط برای بروز بیماری‌هایی نظیر افسردگی نیز فراهم خواهد شد.

پس باتوجه به موارد گفته شده ما در این نوشتار قصد داریم تا در ابتدا این موضوعات را مورد بررسی قرار دهیم که اساسا چه ارتباطی میان افسردگی و اعتیاد به مصرف مواد مخدر وجود دارد، افسردگی بعد از ترک اعتیاد چه علائمی دارد، علت بروز آن پس از ترک اعتیاد چیست و در انتها نیز راهکار مهم برای رفع افسردگی بعد از ترک مواد مخدر را خدمت شما عزیزان معرفی میکنیم.

افسردگی و اعتیاد چه ارتباطی بایکدیگر دارند؟

درحالت کلی می‌توان گفت که رابطه میان افسردگی و اعتیاد، در بسیاری از موارد کاملا دو طرفه است. چون هم شما می‌توانید افرادی را مشاهده کنید که برای غلبه بر بیماری‌هایی مانند افسردگی به اعتیاد روی می‌آورند و هم افرادی را ببینید که بعد از ترک مواد مخدر ممکن است به بیماری‌های متعددی نظیر افسردگی دچار شوند. همان‌طور که می‌دانید افراد به دلایل مختلفی ممکن است به اعتیاد روی آروند که غلبه بر برخی مشکلات روحی و روانی یکی از دلایل اصلی اعتیاد برخی افراد به مصرف مواد مخدر است. چرا که در حال حاضر افراد بسیاری را می‌توانید مشاهده کنید که تنها به دلیل فرار از افسردگی به اعتیاد پناه می‌برند.

ضمنا در چنین شرایطی اغلب این افراد نه تنها مشکل روحی و روانی خود را انکار می‌کنند، بلکه براین باورند که مصرف برخی مواد مخدر مانند گل و تریاک می‌تواند آن‌ها را از شر خلاص افسردگی ناشی از عوامل مختلفی که در طول روز با آن‌ها مواجه می‌شوند، خلاص کند. به عنوان مثال همان‌طور که در بالا به آن اشاره کردیم، ماده مخدر گل از جمله مواد مخدری به حساب می‌آید که فرد پس از ترک اعتیاد خود به آن ممکن است به بیماری‌های نظیر افسردگی دچار شود. اساسا فرد معتاد نمی‌تواند در طی فرآیند درمان تفاوت میان افسردگی و نرسیدن مواد مخدر را تشخیص دهد؛ بنابراین در بیشتر موارد این قبیل افراد زمانی متوجه افسردگی خود می‌شوند که اعتیاد خود را کنار می‌گذارند.

پس در صورت اعتیاد به مصرف مواد مخدری مانند گل خوب است که فرآیند درمان اعتیاد به ماری جوانا را در یک مرکز ترک اعتیاد آغاز کنید. چون در صورت مراجعه به یک مرکز ترک اعتیاد، فرد معتاد پس از ترک می‌تواند از خدمات روانشناسی این مراکز برای درمان افسردگی بعد از ترک مواد مخدر نیز استفاده کند. البته لازم به ذکر است که احتمال وقوع افسردگی در صورت اعتیاد فرد به مصرف ماده مخدر گل و ماری جوانا در مقایسه با سایر مواد مخدر، بسیار زیاد است؛ بنابراین ترک گل زیرنظر یک پزشک متخصص و در یک مرکز ترک اعتیاد بسیار مهم و حیاتی است.

افسردگی بعد از ترک مواد مخدر چه علائمی دارد؟

در صورت ترک اعتیاد، افسردگی یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی خواهد بود که هر فرد رها یافته از چنگال اعتیاد به ویژه اعتیاد به مصرف ماده مخدر گل، با آن مواجه می‌شود. لازم به ذکر است که این افسردگی در مواردی می‌تواند سبب بازگشت فرد به اعتیاد شود. از آنجایی که افسردگی یک بیماری روانی به حساب می‌آید، به همین دلیل علایم و نشانه‌های مخصوص به خود را خواهد داشت. البته به این نکته باید توجه داشته باشید که تشخیص آن‌ها کار هر شخصی نخواهد بود و این کار مستلزم آن است که فرد برای تشخیص اینکه به افسردگی دچار شده است یا نه، حتما به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کند.

با این حال از جمله رایج‌ترین و شایع‌ترین نشانه‌های افسردگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

استرس، اضطراب و پریشانی

احساس غم و اندوه و گریه فراوان

احساس ناامیدی و پوچی

افکار منفی آزاردهنده و احساس گناه

عدم توانایی کنترل احساسات

اختلال در تمرکز و ضعف حافظه

کاهش قدرت تفکر و تصمیم‌گیری

بی اشتهایی یا پر اشتهایی

بی‌انگیزگی

کاهش وزن ناگهانی

بی خوابی یا خواب فراوان

پایین آمدن سطح انرژی و خستگی مداوم

مشکلات جسمی غیرقابل توضیح مانند سردرد و کمر درد

اما این نکته را نیز نباید فراموش کنید که افسردگی در برخی افراد می‌تواند با نشانه‌های شدیدتری بروز پیدا کند که این امر سبب می‌شود تا در برخی موارد فرد مبتلا به این بیماری حتی در هنگام انجام فعالیت‌های روزمره، اجتماعی و کاری خود با مشکلاتی مواجه شود و از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مواردی همچون احساس ناراحتی و بدبختی همیشگی اشاره کرد.

علت اصلی بروز افسردگی بعد از ترک مواد مخدر چیست؟

نقاطی که در بدن ما در معرض بیشترین تاثیرات ناشی از مصرف مواد مخدر قرار دارند، سیستم عصبی مرکز و مغز ما هستند. از این رو مصرف مواد مخدری مانند گل و شیشه به محض ورود به بدن و ایجاد تغییراتی در مغز ما، ترشح هورمون دوپامین را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهند. این افزایش میزان سطح هورمون دوپامین ناشی از مصرف مواد مخدر، نوعی وابستگی در مغز ما ایجاد می‌کند که در صورت تدوام مصرف مواد مخدر، مغز، ما را برای افزایش میزان ترشح دوپامین مجبور به مصرف مواد مخدر می‌کند. پس باتوجه به موارد گفته شده، زمانی که فرد معتادی اعتیاد خود به صرف مواد مخدر را ترک می‌کند، میزان ترشح دوپامین در مغز به حالت طبیعی خود باز می‌گردد، اما در چنین شرایطی فرد ممکن است حالات روحی مختلفی را تجربه کند که در صورت عدم کنترل مناسب آن‌ها، این احتمال وجود دارد که فرد به افسردگی دچار شود.

راهکار مهم برای رفع افسردگی بعد از ترک مواد مخدر

بروز افسردگی بعد از ترک مواد مخدر شرایط بسیاری سختی را برای فرد بیمار ایجاد می‌کند و در مواردی فرد درگیری‌های شدیدی با افسردگی پیدا می‌کند که نمی‌تواند به تنهایی بر آن‌ها غلبه کند. از این رو درمان افسردگی بعد از ترک مواد مخدر مستلزم همراهی فردی به عنوان حامی در کنار فرد بیمار است تا شرایط درمان افسردگی را برای او آسان‌تر کند. اما زمانی درمان افسردگی می‌تواند نتیجه مناسبی داشته باشد که فرد بیمار روند درمان خود را زیر نظر یک روانشناس متخصص آغاز کند. درواقع یک روانشناس ضمن اینکه در طی تمامی مراحل درمان در کنار بیمار خواهد و او همراهی می‌کند، با استفاده از راهکارهایی اصولی به فرد بیمار کمک می‌کند تا بهتر بتواند حالات روحی منفی خود بعد از ترک مواد مخدر را کنترل کند. البته بسته به نوع ماده مخدر و تاثیری که روی مغز می‌گذارد، می‌توان از روش‌های مختلفی برای درمان افسردگی بعد از ترک مواد مخدر استفاده کرد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به روش‌هایی مانند روان درمانی، تجویز مصرف داروهای ضد افسردگی، رژیم غذایی مناسب، ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، تنظیم سطح هورمون در بدن فرد بیمار و افزایش عزت نفس اشاره کرد.

سخن پایانی

در آخر بازهم باید به این نکته مهم اشاره کنیم که افسردگی بعد از ترک مواد مخدر یکی از چالش‌های بزرگی است که هر فرد مبتلا به بیماری مزمن اعتیاد به مصرف مواد مخدر ممکن است بعد از ترک اعتیاد خود با آن مواجه شود؛ بنابراین علم به این موضوع به شما کمک شایانی می‌کند که در صورت بروز اولین علائم افسردگی و برای جلوگیری از عود کردن آن، سریعا به مراکز مشاوره و ورانشناسی مراجعه کنید.البته اگر شما از ابتدا تمامی مراحل مربوط به درمان و ترک اعتیاد را در مراکز ترک اعتیاد انجام دهید، این مراکز خدمات روانشناسی به شما ارائه خواهند کرد که استفاده از این خدمات می‌تواند به شکل موثری به پیشگیری از بروز افسردگی بعد از ترک مواد مخدر کمک کند.