خانهبیستوپنجم آبان روز نصف جهان
کلان‌شهر اصفهان یکی از شهر‌های تاریخی است که در قسمت‌های مرکزی ایران عزیز، استان اصفهان و مرکز شهرستان اصفهان واقع شده است. بعد از تهران و مشهد، اصفهان پرجمعیت‌ترین شهر ایران و از لحاظ مساحت، پس از تهران بزرگ، دومین کلان‌شهر ایران با مساحت تقریبی 551 کیلومتر مربع است. شهر اصفهان در طول تاریخ با نام‌های گابا، گابیان، اسپادانا، اسپهان، سپاهان، صفهان و اصفهان یاد شده است.
زبان اصلی مردم اصفهان فارسی است که عمدتا با لحجه‌ی اصفهانی صحبت می‌شود.شهر اصفهان سه‌بار به‌عنوان پایتخت ایران انتخاب شده است. ابتدا، در دوران سلاجقه سپس در دوران آل‌بویه و در نهایت در دوران صفویان به‌عنوان پایتخت ایران انتخاب شد. اصفهان در سال 2006 با عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شد. عامل بوجود آمدن موقعیت جغرافیایی اصفهان، زاینده رود است که هرجا بهمراه آن ذکر می‌شود و در اشعار زیادی مثل شهر بالایی از آن یاد شده است.
نگرشی بر اصفهان از بعد فرهنگی
از اصفهان در فرهنگ عامه با‌عنوان نصف جهان یاد می‌کنند، زیرا تنوع در آثار معماری، پل‌های سرپوشیده‌ی آن و دالون‌ها (راهرو‌های سرپوشیده) در آثار تاریخی بجا‌مانده، مناره‌های تاریخی و مساجد زیبایی که معماری منحصر به‌فردی دارند، استفاده از معماری زیبای ایرانی، آن را مثل نصف جهان نمایان می کند. ازجمله آثار تاریخی-فرهنگی شهر اصفهان به سی‌و‌سه پل، مسجد شیخ لصف‌الله، عمارت عالی‌قاپو، حمام علی قلی‌آقا، کاخ چهل‌ستون، منار‌جنبان، پل مارنان، پل شهرستان و... را یاد‌آور می‌شویم.
مردم اصفهان از لحاظ دینی اغلبا مسلمان شیعه هستند، اگرچه اقلیت‌های دینی دیگری چون یهودیان و مسیحیان ارمنی تبار نیز در اصفهان سکونت دارند. مردمان اصفهان، فرهنگ بومی، آداب و رسوم خاص خود را دارند. مراسم گلاب‌گیری، چله‌های کوچک وبزرگ، که هرکدام آن را، به چهل روز از زمستان نسبت می‌دهند. مراسم چهارشنبه سوری و عید نوروز نیز در این شهر همچون اکثر شهر‌های ایران عزیز تقدیر و تجلیل می‌شود.
اکثر مردم اصفهان، زبان فارسی را با لهجه‌ی اصفهانی صحبت می‌کنند، اگرچه در این کلان‌شهر زبان فارسی با لهجه‌ها و گویش‌های خاص مثل لهجه‌ها‌ی خوانساری، ابیانه‌ای، لری و... اگر زبان اصیل مردم منطقه‌ای را بدانیم، و پی ببریم که اصطلاحات و لغاتی که استفاده می‌شود، چگونه و تحت چه شرایط و داستانی داستانی به آن زبان اضافه شده است، مطمئنا، نه تنها در میان آن مردمان، بلکه در میان تمام انسان‌ها، آن علم برای ما کمک می‌کند، زیرا شاید زبان‌ها فرق کند، اما شعور و منطق برای همه انسان‌ها یکسان است و در همه جا، بدی، بدی است و خوبی، خوبی است.
کتاب‌هایی با عنوان؛ "هزار و یک سخن " و"داستان‌های امثال" به ما کمک می‌کنند تا با ادبیات بومی مردم اصفهان آشنا شویم. این کتاب‌ها توسط امیر‌قلی امینی نوشته شده است. آقای امینی برای تهیه و گرد‌آوری این کتاب‌ها از آنچه سینه به سینه توسط نسل‌ها حفظ و منتقل شده و در حافظه عوام(گروه‌های مردمی)، کشاورزان و مردمان اصیل اصفهان حفظ شده بود، استفاده کرده است.
نگرشی بر اصفهان از بعد تاریخی
بنابر متون تاریخی، بنای شهر اصفهان به دوران تهمورث برمی‌گردد که سومین پادشاه خاندان تاریخی پیشدادیان بود. قدیمی‌ترین ریشه زبانی اصفهان در زبان پهلوی مکشوف است و بنابرین احتمالا یک کلمه‌ی پهلوِی است. اصفهان نیز بعد از حمله اعراب به ایران و شروع دوره اسلامی ایران، در چهار قرن اول، تحت تسلط و حکومت اعراب قرار داشت. اصفهان در سال 319 هجری قمری توسط شخص مرداویج زیاری تصرف و از سلطه اعراب خارج شد.حدود نه سال بعد اصفهان توسط رکن‌الدوله دیلمی تصرف شد و همچون دوران عزیمت مرداویج، به‌عنوان پایتخت انتخاب شد. اصفهان در سال‌های 443 هجری قمری توسط ارطغرل، یکی از شاهان سلجوقی و در سال 639 توسط مغول‌ها تصرف شد. سپس صفویه،زندیه و قاجار به سرزمین ایران حکومت کردند.
در دوران زندیه پایتخت به شیراز و در دوران قاجار به تهران منتقل شد. با تاسف زیاد باید گفت که در دوران قاجاری ها، املاک(زمین‌ها) و متعلقات تاریخی این شهر، توسط ظل‌السلطان که پسر ناصر‌الدین‌شاه بود، برای دریافت مخارج و هزینه‌های ارتش آن دوران ایران، فروخته شد، بی‌خبر از آنکه این آثار را نمی‌تواند دوباره از ایران بدست آورد، زیرا مفسدان و استعمارگران جهانی این آثار تاریخی با ارزش را با سؤاستفاده از عدم آگهی(یا سطح پایین آگهی) مردمان با قیمت خیلی ناچیز بدست آورده و به موزه‌ها خود یا بازار سیاهَ جهانی منتقل کردند. متاسفانه، جنگ ها فقط بعد خط مقدم نبرد را ندارند، بلکه تمام مسائل را از حضور مضر و خطرناک خود متاثر می‌کنند. جنگ‌ها و تصرف‌های منفعت طلبانه در طول تاریخ نیز چنین تاثیر منفی بر تمام ابعاد اصفهان و ایران عزیز داشته اند. فرهنگ بومی، زبان، دین وکیش، رسم و سوم و تمام ابعاد دیگر از جنگ به‌طور منفی متاثر می‌شوند. اگرچه اصفهان هنوز آن معماری زیبای ایرانی و شکوه خود را حفظ کرده است و هنوز نصف جهان است.
روز اصفهان
روز اصفهان روز نیکوداشت و ارج‌گذاری به شهر تاریخی و فرهنگی اصفهان است. روز اصفهان قبلا به‌تاریخ یکم آذرماه هر سال تجلیل می‌شد، اما با پیشنهاد ارائه شده توسط دولت آیت‌الله رئیسی در سال 1401، روز بیست‌وُپنجم آبان، به‌عنوان روز ایثار و حماسه‌ی مردمان اصفهان در تقویم ایرانی، نام نهاده شد.
نگاره‌‌ی تاریخی و فرهنگی نقاشی شده بر‌روی کاشی‌های سردر و نقاره‌خانه‌ی قیصریه که از آثار مربوط به دوره‌ی صفویه است، با برگرفتن از صورت فلکی آذرماه(برج آذر یا برج قوس) طرح شده و به‌عنوان نماد اصفهان شناخته می‌شود.
صنایع دستی در اصفهان
قالی‌بافی، قلمزنی، میناکاری، فیروزه کوبی، پولک‌دوزی، قلم کاری، نقره سازی، کاشی سازی و سفال‌گری، منبت‌کاری، خاتم کاری و... از جمله صنایع دستی و سنتی اصفهان می‌باشند. صنایع دستی و سنتی اصفهان در دوره‌های متمادی، از هنر اصیل ایرانی نمایندگی کرده است. اساتید محترم صنایع سنتی و صنایع دستی در هر گوشه‌ای از کشور، این میراث تاریخی را در قلب و کار خود زنده نگه داشته اند .
هنر فیروزه کاری توسط شرکت صنایع دستی آقاجانی پاسداشت شده و به یک هنر بزرگ صنعتی در ایران تبدیل شده است. این شرکت افتخار دارد که بزرگ‌ترین خط تولید محصولات فیروزه کوبی در خاورمیانه را دارا می‌باشد و علاوه بر‌آن محصولات گوناگون دیگری درحوزه صنایع دستی چون، گل و مرغ و پردار، قلمزنی و خاتم کاری را عرضه می‌کند.
مجموعه صنایع دستی آقاجانی همچنین امکان خرید این محصولات از طریق فروشگاه‌های فیزیکی و اینترنتی ما وجود دارد.
