خانهاولین کارخانه ذوب‌آهن ایران در کجا ساخته شده است؟
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که هنگام جستجو برای اطلاع از قیمت سایزهای پرفروش میلگرد مثل قیمت میلگرد 16، کنجکاو شده باشید که تاریخچه نخستین کارخانه ذوب‌آهن ایران را بدانید. به احتمال زیاد نام کارخانه ذوب‌آهن اصفهان به عنوان نخستین کارخانه فولادی کشور به گوشتان خورده ولی باید بدانید که این کارخانه، نخستین کارخانه ذوب‌آهن ایران نیست. با خواندن این مقاله، با تاریخچه راه‌اندازی کارخانه ذوب‌آهن در ایران آشنا می‌شوید.
اولین کارخانه ذوب‌آهن ایران، هم سن و سال مشروطه
بسیاری تصور می‌کنند که ذوب‌آهن اصفهان نخستین کارخانه ذوب‌آهن ایران است، اما تاریخچه تأسیس اولین کارخانه ذوب‌آهن در ایران، به مدت‌ها پیش از دهه چهل و دوران مشروطه باز می‌گردد. اولین کارخانه ذوب‌آهن اصفهان توسط صنیع‌الدوله که رئیس وقت مجلس شورای ملی بود، بنیان‌گذاری شد. صنیع‌الدوله برای صنعتی شدن ایران تلاش زیادی داشت و در اوایل سلطنت مظفرالدین شاه نخستین کوره ذوب‌آهن را وارد ایران کرد. این کوره در منطقه داوودیه تهران نصب شد. سنگ‌آهن موردنیاز برای فعالیت این کوره از کوه‌های پس قلعه در منطقه شمیرانات استخراج و توسط چهارپایان به محل کوره منتقل می‌شد. زغال‌سنگ این کوره را نیز از شمشک تأمین می‌کردند. نخستین کوره ذوب‌آهن ایران توان رقابت با رقبای قدر خارجی را نداشت و پس از چند ماه فعالیت تعطیل شد.
دوران رضا شاه؛ دوران پروژه‌های نیمه‌تمام ذوب‌آهن
در دوران سلطنت رضا شاه چندین بار برای تأسیس کارخانه ذوب‌آهن در نقاط مختلف کشور تلاش‌هایی صورت گرفت، اما تمامی این تلاش‌ها ناکام ماند. نخستین تلاش، در سال 1305 انجام شد و طی آن، مجلس شورای ملی محل تأمین بودجه برای احداث کارخانه ذوب‌آهن را تعیین کرد و مطالعات امکان‌سنجی آن نیز انجام شد. پس از آن سنگ بنای کارخانه موردنظر در منطقه شهر ری قرار داده شد، اما بنا به دلایلی مثل کمبود آب، بودجه و ... این پروژه به سرانجام نرسید.
نخستین اقدام جدی برای تأسیس کارخانه ذوب‌آهن، در سال 1316 انجام شد. در این سال بین دولت ایران و کنسرسیوم دماک-کروپ از آلمان نازی قراردادی برای ساخت یک کارخانه ذوب‌آهن در نزدیکی شهر کرج (40 کیلومتری تهران) منعقد شد. در سال‌های 1318 و 1319، ساختمان این کارخانه نیز ساخته و حتی برخی از تأسیسات آن هم راه‌اندازی شد. با شروع جنگ جهانی اول، ماشین‌آلات اصلی این کارخانه به دلیل حملات متفقین به ایران نرسید و پس از آن نیز هیچ‌گاه این کارخانه راه‌اندازی نشد. ساختمان این کارخانه که قرار بود سالانه 100 هزار تن فولاد تولید کند، هم‌اکنون به حال خود رها شده و در حال تخریب است.
البته گفته می‌شود که به اصرار رضا شاه، کرج را برای تأسیس این کارخانه انتخاب کرده بودند. با توجه به این‌که کوه‌های شمال سنگ‌آهن زیادی نداشتند و تنها قادر به تأمین مواد اولیه کارخانه برای 2 سال بودند، این کارخانه ذوب‌آهن در صورت تأسیس هم بیشتر از 2 سال دوام نمی‌آورد.
روس‌ها، ناجیان پروژه ذوب‌آهن اصفهان
پس از ناتمام ماندن پروژه راه‌اندازی کارخانه ذوب‌آهن کرج، در دهه 30 شمسی و در دوران سلطنت محمدرضا شاه پهلوی، کارشناسان شرکت دماک-کروپ آلمان چند بار دیگر به ایران سفر کردند اما مذاکرات آن‌ها با طرف ایرانی هر بار به بن‌بست رسید. در اواخر همین دهه، از کارشناسان شرکت ایرسید فرانسه دعوت شد تا مطالعات امکان‌سنجی برای احداث کارخانه ذوب‌آهن در ایران را انجام دهند که این کارشناسان پس از بررسی فراوان، حوالی شهر اصفهان را برای احداث کارخانه ذوب‌آهن مناسب تشخیص دادند، چراکه دسترسی به معادن سنگ‌آهن چغارت در این منطقه آسان بود و این معادن می‌توانستند تا سال‌ها مواد اولیه کارخانه ذوب‌آهن را تأمین کنند.
پس از آن تا سال 1343 طرح احداث ذوب‌آهن در این منطقه مسکوت ماند. در این سال دولت ایران در روزنامه‌های بین‌المللی اقدام به انتشار آگهی مناقصه برای تأسیس این کارخانه کرد و در سال 1344، ایران برای ساخت کارخانه ذوب‌آهن با شوروی به توافق رسید. پس از امضای قرارداد با طرف روسی، در سال 1346 عملیات احداث کارخانه در 45 کیلومتری جنوب غرب اصفهان آغاز شد و در سال 1350 به اتمام رسید.
تاریخچه ذوب‌آهن اصفهان، نخستین تولیدکننده فولاد ساختمانی در کشور
نخستین محصول کارخانه ذوب‌آهن اصفهان که در آن زمان ذوب‌آهن آریامهر نام داشت، شمش چدن بود که در سال 1351 از خط تولید این کارخانه خارج شد. البته از ابتدا قرار نبود محصولات این کارخانه محدود به چدن باشد؛ بلکه قرار بود با اضافه شدن انواع مقاطع فولادی و فولاد ساختمانی، ظرفیت تولید این کارخانه به 4 میلیون تن در سال برسد. نخستین میلگردهای ذوب‌آهن در دهه 50 وارد بازار شدند. هنوز هم با وجود مناسب بودن قیمت میلگرد اصفهان، این محصول در رده باکیفیت‌ترین میلگردهای بازار قرار دارد.
تأسیس کارخانه ذوب‌آهن اصفهان نقطه آغاز صنعتی شدن کشور بود و احداث این کارخانه علاوه بر استان اصفهان، منجر به اشتغال‌زایی در استان‌های هم‌جوار مثل یزد و کرمان هم شد؛ چراکه برای تأمین مواد اولیه کارخانه ذوب‌آهن، معادن سنگ‌آهن متعددی در این استان‌ها احداث شدند.
چگونه محصولات نخستین کارخانه ذوب‌آهن ایران را بخرید؟
در حال حاضر بازار میلگرد و سایر محصولات ذوب‌آهن اصفهان تنها محدود به داخل کشور نمی‌شود و ذوب‌آهن اصفهان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان میلگرد به خارج کشور است. اگر قصد خرید این میلگرد صادراتی را دارید، به شما توصیه می‌کنیم که اول «بررسی اجمالی روش‌های خرید میلگرد» را بخوانید.
به جز درب کارخانه، برای خرید این میلگرد می‌توانید از طریق سایت‌های اینترنتی و بورس کالا نیز اقدام کنید. محدودیت‌های خرید از بورس کالا و درب کارخانه مشابه یکدیگر است و شامل حداقل خرید 20 تنی، تاریخ تحویل بلندمدت و ... می‌شود. اگر شخصی‌ساز هستید یا زمان کافی برای خرید از درب کارخانه یا بورس کالا را ندارید، توصیه ما به شما خرید میلگرد اصفهان به‌صورت آنلاین است. آسرون یک فروشگاه آنلاین آهن و فولاد است که برای خرید میلگرد اصفهان و سایر میلگردهای باکیفیت موجود در بازار، می‌توانید به این سایت معتبر مراجعه کنید. قیمت میلگرد در این سایت مشابه قیمت درب کارخانه است و برای راحتی خیال شما، اصالت و کیفیت کلیه محصولات موجود در این فروشگاه توسط واحد کنترل کیفیت آسرون تضمین می‌شوند.
