فهرست عناوین یاسر میردامادی: چند سؤال را ناظر به سه اثر از آثار حضرتعالی مطرح می کنم؛ پرسش اول ناظر به فقه مقاصدی شیعه است که شما کتابی در این باب دارید. فقه مقاصدی فقه بسیار جذابی به شمار می رود، اما یکی از نگرانی هایی که درباره آن وجود دارد این است که موجب تورم فقه در مواردی می شود که ما لا نص فیه است؛ چون اگر نگاه مقاصدی داشته باشیم در همه جا می توانیم از راه مراجعه به مقاصد (که حفظ جان یا مال یا نسل و... است) حکم استخراج کنیم. البته امروزه مقاصد هم در حال گسترش است و در این راستا گفته می شود که اصل کرامت و اصل لا اکراه هم در زمره مقاصد است، اما در مقابل، در فقه غیرمقاصدی در مواردی که نص خاصی وجود ندارد، به اصول عملیه مراجعه می کنند. ولی به هرحال، این نگرانی وجود دارد که فقه مقاصدی موجب تورم فقه می شود. نگرانی ویژه ای هم درباره فقه مقاصدی شیعه وجود دارد که دیگر تفاوت آن با فقه اهل سنت و مباحثی مثل سد ذرایع ، قیاس و استحسان چه می شود. به عبارت دیگر، ما از یک سو نیازمند فقه مقاصدی هستیم تا سنگِ نشان مقاصد عالیه شارع را گم نکنیم -لذا کسانی که حیل ربا را با اینکه ظاهراً برخی نصوص به سود آن داریم، تحریم می کنند، معتقدند که خلاف مذاق شارع است- ولی از سوی دیگر می تواند موجب تورم فقه شود و این نگرانی آور است. سید مرتضی حسینی شیرازی: بسم الله الرحمن الرحیم، الحمد لله رب العالمین والصلاه علی محمد وآله الطاهرین. بنده درباره مقاصد الشریعه بسیار اندیشیده ام و چنانکه شما فرمودید، دیدم از یک سو علمای شیعه از آن کناره گرفته اند و در طول تاریخ نوشته ای که در این زمینه به دست ما رسیده باشد نداریم و حتی در اصول فقه هم مطرح نمی کنند تا به آن پاسخ منفی بدهند؛ یعنی این امر را مسلّم البطلان والعدم می دانند که اصلاً به آن نمی پردازند؛ گویا هیچ بحثی به نام مقاصد الشریعه وجود و یا اهمیت ندارد. از سوی دیگر هم عامه -از شاطبی و دیگران- در طول تاریخ، بر روی این سرمایه گذاری کرده اند و کتاب های بسیاری هم نوشته اند و امروز برجستگی بسیاری پیدا ...
خانه
